Sinir Hücresi ( Nöron )

neuron.pngNöronlar sinir sisteminin işlevsel birimleri olup aralarındaki karşılıklı ilişkiler ile sinir sisteminin fiziksel temellerini oluştururlar. Nöron hücresi, bir sinir gövdesi ve bunun uzantılarından oluşur. Hücre gövdelerinden farklı miktarlarda uzantılar çıkmaktadır. Akson, sinir iletisini komşu sinir hücresine veya son organa ileten hücre uzantısıdır. Aksonlar, myelin kılıfı denilen yağlı bir zarla kuşatılmıştır. Vücudun çevresel bölgelerine giden sinir hücre uzantılarındaki myelin kılıfı ayrıca Schwann denilen kılıf hücreleri tarafından da sarılmıştır. Hücre uzantıları başka bir sinir hücresinde ( sinaps ) veya kas -beze gibi çevresel yapılarda son bulurlar.

Hipertrofi & Atrofi

atrophyHipertrofi bir doku ya da organı oluşturan hücrelerin boyutlarının artması demektir; Hiperplazi ise, bu hücrelerin sayılarını artması anlamına gelir. Bu olayların her biri ya da ikisinin birlikte olması, ilgili doku veya organın büyümesine neden olur. Hipertrofi ya da hiperplaziye neden olan etkenler iş yükünün artması ve hormonların aşırı uyarılarıdır. Bir organ ya da doku atrofisi ise hücrelerin boyutlarında ve/veya sayısında oluşan azalmadır. Birçok sebep buna yol açabilir. Yerel atrofi bir tarafın kullanılmamasına, kan dolaşım bozukluğuna, basınca, hormonal veya sinirsel uyarı azlığına bağlı gelişebilir. Örneğin belirli kasların zorunlu olarak hareketsiz bırakılması, bu kasların boyutlarında kısa zamanda küçülmeye sebep olur. Alçı ile yapılan kırık tedavileri sonrası kas atrofisiyle sıklıkla karşı karşıya kalmaktayız. Bu nedenle alçı tedavisi sonrası kasların fizik tedavi ve rehabilitasyonu; egzersiz programları büyük önem arz etmektedir.

Kemik Travması & Kırıklar

bonefractureHafif travmalar periost denilen kemik zarında zedelenme yapar. Daha ağır travmalar kemiğin kırılmasına yol açar. Çocuklarda kemik esnekliği daha fazla olması nedeniyle kırık tam olmaz. Çocuklarda olan bu çeşit kırıklara yeşil ağaç dal kırığı da denmektedir. Yaşlılarda osteoproz nedeniyle kemikler daha kolay önemsiz bir bir travmayla kendiliğinden de kırılabilir.  Açık kırık deride yaralanma ile birlikte dışa açık olan kırık tipidir. Açık kırıkta enfeksiyon riski yüksektir. Parçalı kırıklarda kemik ikiden fazla parçaya ayrılmıştır. Kırık parçaları aynı hizada kalmış ise kaymamış kırıktan bahsedilir. Bazen bu kırıklar çatlak şeklinde olur. Bu durumda iyileşme daha kolay olur. Travma ile kemik kırılır kırılmaz kırık uçlarının arasında ve çevresinde kanama ve pıhtılaşma ( kırık hematomu ) olur. Kırık uçlarındaki kemik yapıcı hücreler ( osteoblast ) aşırı bir kemiksi doku ( kallus ) üretirler. Kemiksi doku daha sonra kireçleşerek kemiğe dönüşür. Fazla üretilen yeni kemik doku zaman içerisinde kemik yıkıcı hücreler ( osteoklast ) tarafından şekillendirilir. Kırık sonrası kemik iyileşmesi çocuklarda daha kısadır. Yetişkinde bu süre genellikle 4-6 haftadır.

D- Vitamini & Raşitizm

ricketsD- vitamini yağda eriyen bir vitamindir. Vücuda besinlerle alınabilir. Balık, süt, yumurta D vitamini içerir ancak D vitamini için en iyi kaynak güneştir. Deride mor ötesi ışınların yardımıyla oluşabilir. D vitamini kalsiyum ve fosfor metabolizmasında önemlidir. Kemik yumuşamasının önlenmesinde D vitamini temeldir. Bu vitaminin eksikliği büyümekte olan çocuklarda kemikleri bozar ve raşitizme yol açar. Raşitizmde kemiklerde kireçleşme yeterli olmaz ve kıkırdaktan kemik oluşumu bozulur. Kemikler yumuşar, eğrilir ve özellikle eklemlere yakın bölgelerde şekilleri bozulur. Dizlerde eğri bacak ortaya çıkar. Göğüste şekil bozukluğu olur. Dişlerde de kemiklerde olduğu gibi kireçleşme eksikliği vardır.

Tıpta Yılan Sembolü

kaduseTıpta yılanın bir sembol olarak ne zaman ve nerede kullanılmaya başladığı bilinmemektedir. Günümüzde yılan tıp, eczacılık ve diğer sağlıkla ilgili alanlarda sembol olarak kullanılmaktadır. İnsanlık tarihinde yılana çeşitli güç ve meziyetler atfedilmiş, dinsel-mitolojik bir obje olarak da günlük obje olarak kullanılmıştır. Eski Yunan uygarlığında Askelipios sağlık tanrısı olarak kabul edilmiş, yılan da onun şifa gücünü gösteren bir sembol olarak onun asasına sarılı olarak gösterilmiştir. Askelipios kelimesinin yılan demek olan “Askalabos” olduğu da söylenmektedir.