Sağlığın korunabilmesi için yeterli bir beslenme gerekir. Yeterli bir kalori yanı sıra, belirli proteinler, mineraller ve vitaminler de mutlaka alınmalıdır. Hafif beslenme eksikliklerini saptamak güç olabilir. İnsanlarda yetersiz beslenmede ortaya çıkan belirtiler de karışıktır. Vitaminler metabolizmanın düzenlenmesinde enerjinin sağlanmasında etkindirler. Fakat vitaminler enerji üretmezler, etkilerini küçük miktarda gösterirler. Beslenme bozuklukları neticesinde düşme riski arttığı gibi yorgunluk, kas seğirmeleri, kırıklar, huzursuzluk, zihin bulanıklığı, enfeksiyon, aşırı kilo kayıpları, hareketsizlik gibi durumlar da daha kolay ortaya çıkabilmektedir.
Etiket: kırık
Kemik Travması & Kırıklar
Hafif travmalar periost denilen kemik zarında zedelenme yapar. Daha ağır travmalar kemiğin kırılmasına yol açar. Çocuklarda kemik esnekliği daha fazla olması nedeniyle kırık tam olmaz. Çocuklarda olan bu çeşit kırıklara yeşil ağaç dal kırığı da denmektedir. Yaşlılarda osteoproz nedeniyle kemikler daha kolay önemsiz bir bir travmayla kendiliğinden de kırılabilir. Açık kırık deride yaralanma ile birlikte dışa açık olan kırık tipidir. Açık kırıkta enfeksiyon riski yüksektir. Parçalı kırıklarda kemik ikiden fazla parçaya ayrılmıştır. Kırık parçaları aynı hizada kalmış ise kaymamış kırıktan bahsedilir. Bazen bu kırıklar çatlak şeklinde olur. Bu durumda iyileşme daha kolay olur. Travma ile kemik kırılır kırılmaz kırık uçlarının arasında ve çevresinde kanama ve pıhtılaşma ( kırık hematomu ) olur. Kırık uçlarındaki kemik yapıcı hücreler ( osteoblast ) aşırı bir kemiksi doku ( kallus ) üretirler. Kemiksi doku daha sonra kireçleşerek kemiğe dönüşür. Fazla üretilen yeni kemik doku zaman içerisinde kemik yıkıcı hücreler ( osteoklast ) tarafından şekillendirilir. Kırık sonrası kemik iyileşmesi çocuklarda daha kısadır. Yetişkinde bu süre genellikle 4-6 haftadır.
Yaşlılarda Düşmenin Önlenmesi
Her yıl 65 yaş üzeri insanların yaklaşık %30’unun düştüğü gözlemlenmiştir. Yaşlı kişilerin düşmesinde, hafif yaralanmalardan çok ciddi boyuttaki kırıklara kadar çeşitli travmalar görülür. Düşmelerin %5’inde kırık olur. Kırıkların %1’i kalçadadır. Osteoporoz yaşlılarda çok önemli bir risk faktörüdür. Osteoporoz rehabilitasyonunda tıbbi tedavi dışında en önemli koruyucu faktör, düşmenin önlenmesidir. Alınacak basit önlemlerle düşme riski azaltılabilir.
Ev içinde düşme olasılığını azaltabilecek önlemler :
- Merdivenlar aydınlık olmalı ve tutamaçları olmalı
- Yatak odası ve banyo arası koridor daima aydınlık olmalı
- Yerde ayağa takılabilecek halı, elektrik kordonu vs olmamalı
- Zeminde seviye farkı yaratabilecek gereksiz basamakların giderilmesi
- Duş, kuvet ve tuvalet kenarında tutamaç olmalı
- Kaygan, ıslak zeminlerin önlenmesi
Kayıksı ( Scaphoid ) Kemik Kırığı
Kayıksı kemik en sık yaralanan elbileği kemiğidir. Elbileği el sırtı yönününe bükülü iken el ayası üzerine düşme neticesi oluşur. Enfiye çukuru denilen bölgede ağrı ve duyarlılık vardır. Ancak belirgin şikayet olmayabilir. Tanıda anamnez çok önemli bir yer tutar. Travmadan hemen sonra kayıksı kemik kırıkları röntgen filimlerinde gözükmeyebilir. O nedenle şüpheli durumlarda mutlaka atel uygulaması yapılır ve hasta takibe alınır. Scaphoid kemikteki kırığın yerleşimi çok önemlidir. Kesin tanı çoğu kez emar tetkiki ile konur. Kırığın kemik kanlanmasını bozduğu durumlarda iyileşme kusuru ortaya çıkar. Kaymamış ve kanlanma bozukluğu olmayan scaphid kırıklarının tedavisi genellikle 12 haftalık önkol başparmak alçısı ile yapılır. Komplike kırıklarda tedavi cerrahidir.
Kaburga Kırıkları
Göğüs yaralanmalarında en sık görülen yaralanma tipi kaburga kırıklarıdır. Genellikle göğüse gelen doğrudan travmalarla kırılırlar. Nadiren, özellikle osteporozu olan hastlarda, öksürükler sonucu kendiliğinden kırıklar meydana gelir. Ayrıca tümör metastazları da kaburga kırıklarına yol açabilir. Kaburga kırığı olan hastanın, tam kırık yerinde solunumla veya öksürmekle şiddetlenen ağrısı vardır. Ağrıdan dolayı hasta kesik kesik nefes alır. Rahat soluyamadığı için solunum yollarında sagıların birikmesi hastayı daha da sıkıntıya sokar. Tedavi görmeyen hastalarda akciğer iltihaplanması gelişebilir. Kaburga kırığı şüphesi olan hasta mutlaka uzman hekime başvurmalıdır. Hastanın erken dönemde muayenesi ve röntgen grafilerinin çekilmesi olası komplikasyonların önlenmesi açısından çok önemlidir. Bazı kaburga kırıkları akciğer zarını zedeleyerek zar boşluğuna kan veya hava birkmesine yol açabileceği gibi doğrudan akciğerde de hasara sebep olabilir. Kesin tanı röntgen filimlerinin tetkiki sonucunda konur. Komplike olmayan kaburga kırıklarının tedavisi konzervatiftir.
